29 lis Depresja zaczyna się w jelitach i….. na twoim talerzu.
Mózg to potężnie centrum zarządzania. A czy możliwe jest, że tym zarządzającym ktoś zarządza.? I czy tym zarządzającym może być żywność?
Jeśli mieli Państwo jakiekolwiek wątpliwości to proszę się ich wyzbyć.
Dieta ma znaczący wpływ na funkcjonowanie mózgu. Niektóre składniki diety działają bezpośrednio – jak narkotyk, inne „pracują w białych rękawiczkach” przyczyniając się do przebudowy flory bakteryjnej i dopiero tą drogą przejmując kontrolę nad mózgiem.
Mamy też swoiste żywieniowe „czarne charaktery” to te składniki żywności, które są powiązane z chorobami. Ale i te nieraz działają jak prawdziwi gangsterzy zakładając do „mokrej roboty” białe rękawiczki.
Przyjrzyjmy się im.
Czy można się uzależnić od żywności? Oczywiście! Wiele z produktów które lubimy jeść, lubimy jeść bo zawierają składowe o działaniu w minimalnym stopniu narkotycznym.
Czy jesteś fanem pomidorów? Albo ziemniaków? A może oberżyny? Tak się składa, że w nich możemy znaleźć solaninę i alfachakoninę. Obydwie zwiększają siłę działania acetylocholiny – neuroprzekaźnika związanego ze zdolnością do zapamiętywania informacji.
To samo czekolada – jest bogata w fenetylaminę i anandamid – cząstki podobne strukturalnie do amfetaminy i marihuany, które zdecydowanie wprowadzają nas w błogi nastrój ekscytację
Nasiona bobu zawierają lewodopę, z której powstaje dopamina a czekolada zawiera fenetylaminę, która działa jak amfetamina
A czy nasza flora jelitowa jest w stanie się od czegoś uzależnić? Nasza mikroflora ma charakter klimaksowy, tzn. jest dość stabilna i zmienia się dopiero pod wpływem drastycznego czynnika, powracając do stanu typowego po zaprzestaniu jego działania. Okazuje się ze dieta jest jednym z czynników mających zasadniczy wpływ na skład mikroflory jelitowej.
Kiedy chcemy ją dobrze odżywić powinniśmy jeść to flora lubi (czyli to, co „lubią jeść” bakterie).
Mam bardzo dobrą wiadomość – nasza flora jelitowa nie jest specjalnie wybredna lubi żywność prebiotyczną, bogatą w rozpuszczalne włókna roślinne, warzywa, owoce oraz żywność zawierającą żywe kultury bakterii.
Jogurty, kefiry, warzywa fermentowane to tzw. żywość prebiotyczna – sprzyjająca rozwojowi flory jelitowej fermentującej. W zamian za to dostajemy od bakterii min. krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowej o działaniu wspierającym aktywność mózgu
Czerwone mięso czy przetworzone, utwardzane tłuszcze wspierają rozwój innych bakterii; flory gnilnej produkującej nitrozoaminy, aminy biogenne mające działanie sprzyjające pogorszeniu funkcjonowaniu mózgu
Choć najnowsze badania wskazują na korelację pomiędzy przyjmowanym pokarmem, a nieprawidłowościami neurologicznymi, kwestią nadal otwartą jest potencjalny wpływ składników diety na funkcjonowanie mózgu poprzez zmianę funkcjonowania mikrokroflory.
Takimi składnikami diety są gluten i β kazeina. Ale uwaga! Wielu z nas bardzo dobrze radzi sobie z produktami fermentowanymi (mlecznymi) wspierając tym samym rozwój prawidłowej flory jelitowej. Oczywiście jeśli jesteśmy zdrowi nie należy pochopnie eliminować fermentowanych produktów mlecznych z diety! Wszystko o czym piszę poniżej odnosi się do stanów patologicznych, w których czasami dopiero eliminacja glutenu i kazeiny z diety przynosi pozytywne efekty.
A tymczasm….
Pierwsze dane o tym, że dieta wolna od pszenicy i produktów mlecznych, może być pomocna w leczeniu osób z zaburzeniami psychicznymi pojawiły się ponad 50 lat temu. Najciekawsze badania przeprowadzono w grupie pacjentów ze schizofrenią. U tych chorych prowadzono dwuetapową, ściśle nadzorowaną, interwencję dietetyczną polegającą na wprowadzeniu diety z wyeliminowanymi produktami zbożowymi i mlecznymi (1 etap). W drugim etapie, do diety dodawano palcebo lub gluten. Kiedy pacjentom wprowadzono do diety gluten dobroczynny efekt 1 etapu diety został zniweczony. Podobne wyniki (w grupie schizofreników) uzyskano w badaniach opublikowanych w prestiżowym Science. W tych badaniach pacjenci byli w 1 etapie żywieni dietą bezglutenowa i bezmleczną. W 2 etapie pacjenci otrzymali specjalny napój zawierający gluten, co zaowocowało pogorszeniem symptomów choroby. W 3 etapie, napój zawierający gluten został zastąpiony mlekiem sojowym bez dodatku glutenu i kazeiny. Na tym etapie uzyskano znaczącą poprawę symptomów chorobowych .
Produkty zawierające gluten i kazeinę mogą być u osób z nieprawidłową florą jelitową zmieniane w ezgorfiny peptydy wypierające endorfiny czyli hormony naturalnie produkowane w organizmie człowieka.
Dlaczego gluten i kazeina mogą wywierać tak negatywny wpływ na funkcjonowanie mózgu? Wydaje się, że dzieje się tak za sprawą syntezy egzorfin oraz zmian funkcjonowania flory jelitowej. Rolę egzofin w zaburzaniu funkcjonowaniu mózgu opisuje tzw. teoria opioidowa. W tej teorii decydującą rolę odgrywają peptydy opioidowe – kazomorfiny oraz gluteomorfiny. Są fragmenty łańcucha β-kazeiny lub glutenu, których obecność została potwierdzona w mleku i produktach mlecznych (kazomorfiny) oraz produktach wykonanych ze zbóż zawierających gluten (gluteomorfiny). Kazomorfiny i gluteomorfiny należą do peptydów bogatych w prolinę, co oznacza że nie ulegają pełnemu strawieniu w przewodzie pokarmowym. Wobec tego w niezmienionej formie mogą przenikać przez barierę krew-mózg do centralnego układu nerwowego wywołując reakcje patofizjologiczne i manifestację objawów min. autyzmu.
Produkowane w naszym organizmie endorfiny są hormonami powiązanymi z odczuwaniem przyjemności, redukcją bólu oraz regulacją osi jelito – mózg podczas długotrwałego stresu
Budowa egzorfin upodobniająca je do endorfin powoduje, że egzorfiny mogą łączyć się z receptorami opioidowymi ( dla endomorfin).
Tymczasem, egzorfiny „udają” endorfiny i wysycając receptory opioidowe, zaburzają funkcjonowanie organizmu. W jaki sposób – w jelitach nasilają zaparcia (wpływając na zmiany retencji wody ) i zmniejszając motorykę jelit. W mózgu działają jak „superakceleratory” stymulując jego nadreaktywność. Tak się dzieje w autyzmie.
Gluten jest też peptydem wpływającym na zmiany jakościowe flory jelitowej u osób predysponowanych do celiakii ( nosicieli allelu HLA DQb2, HLA DQ 8). U tych osób wykazano niekorzystne różnice w składzie flory jelitowej wzrost ilości szczepów Clostridia już po 1 miesiącu od wprowadzenia diety zawierającej gluten .
Dodatkowo produkty trawienia glutenu strukturalnie „przypominają” peptydy wykazujące toksyczne działanie na komórki mózgowia. In vitro wyizolowane z ludzkiej krwi przeciwciała skierowane przeciw glutenowi, reagowały z białkami komórek mózgowia i składowymi otoczki mielinowej, oddziaływały z enzymami biorącymi udział w w syntezie niektórych neurotransmiterów (kwasu gamma-aminoomałsowego).
Literatura:
- Cieślińska A, Sienkiewicz-Szłapka E, Wasilewska J, Fiedorowicz E, Chwała B, Moszyńska-Dumara M, Cieśliński T, Bukało M, Kostyra E. Influence of candidate polymorphisms on the dipeptidyl peptidase IV and μ-opioid receptor genes expression in aspect of the β-casomorphin-7 modulation functions in autism. Peptides. 2015 Mar;65:6-11. doi: 10.1016/j.peptides.2014.11.012.
- Cryan JF, Dinan TG. Mind-altering microorganisms: the impact of the gut microbiota on brain and behaviour. Nat Rev Neurosci.2012;13(10):701-12.
- Dohan, F. C., Grasberger, J. C., Lowell, F. M., Johnston, H. T. Jr., and Arbegast, A. W. (1969). Relapsed schizophrenics: more rapid improvement on a milkand cereal-free diet. Br. J. Psychiatry 115, 595–596. doi: 10.1192/bjp.115. 522.595
- Dohan, F. C., and Grasberger, J. C. (1973). Relapsed schizophrenics: earlier discharge from the hospital after cereal-free, milk-free diet. Am. J. Psychiatry
130, 685–688. doi: 10.1176/ajp.130.6.685 - Fuss, J., Steinle, J., Bindila, L., Auer, M. K., Kirchherr, H., Lutz, B., et al. (2015). A runner’s high depends on cannabinoid receptors in mice. Proc. Natl. Acad. Sci. U S A 112, 13105–13108. doi: 10.1073/pnas.1514996112
- Howlett J. Functional foods – from science to health and claims. ILSI Europe 2009.Jackson, J. R., Eaton, W. W., Cascella, N. G., Fasano, A., and Kelly, D. L.(2012a). Neurologic and psychiatric manifestations of celiac disease and glutensensitivity. Psychiatr. Q. 83, 91–102. doi: 10.1007/s11126-011-9186-y
- Jackson, J., Eaton, W., Cascella, N., Fasano, A., Warfel, D., Feldman, S., et al.(2012b). A gluten-free diet in people with schizophrenia and anti-tissuetransglutaminase or anti-gliadin antibodies. Schizophr. Res. 140, 262–263.
doi: 10.1016/j.schres.2012.06.011 - Ludvigsson, J. F., Osby, U., Ekbom, A., and Montgomery, S. M. (2007a).Coeliac disease and risk of schizophrenia and other psychosis: a generalpopulation cohort study. Scand. J. Gastroenterol. 42, 179–185. doi: 10.1080/00365520600863472
- Singh, M. M., and Kay, S. R. (1976). Wheat gluten as a pathogenicfactor in schizophrenia. Science 191, 401–402. doi: 10.1126/science.1246624
- Olivares, M., Neef, A., Castillejo, G., Palma, G. D., Varea, V., Capilla, A.,et al. (2015). The HLA-DQ2 genotype selects for early intestinal microbiotacomposition in infants at high risk of developing coeliac disease. Gut 64,406–417. doi: 10.1136/gutjnl-2014-306931
- Tillisch K, Labus J, Kilpatrick L, Jiang Z, Stains J, Ebrat B et al. Consumption of fermented milk product with probiotic modulates brain activity. Gastroenterology 2013;144:1394–401.
- Vojdani, A., Kharrazian, D., and Mukherjee, P. S. (2014). The prevalence of antibodies against wheat and milk proteins in blood donors and their contribution to neuroimmune reactivities. Nutrients 6, 15–36. doi: 10.
3390/nu6010015 - Jan Stradowski JELITA – TWÓJ DRUGI MÓZG Focus15 wrz 2015