29 lis Zbliża się Wielki Post… pościć, czy nie pościć?
Wpis traktuje o tematyce postów uwarunkowanych praktyką religijną. Dowiesz się, czy posty praktykowane przez określony czas (np. przez okres Wielkiego Postu czy Ramadan) mają pozytywny wpływ na zdrowie.
Zdaję sobie sprawę, iż dla wszystkich wierzących i praktykujących zasady obowiązujące w wyznawanej przezeń religii, przedstawiony powyżej tytuł może wydawać się dość kontrowersyjny. Pamiętajmy jednak, iż w prezentowanych na łamach naszej strony artykułach staramy się podchodzić do każdej prezentowanej tematyki czysto naukowo, odpowiadając na zadawane pytania nawet wtedy, gdy mogą się one wydawać dyskusyjne lub można dopisać im idee nie do końca przyświecające myśli autora. Pamiętajcie proszę, iż w żaden sposób nie namawiamy Was do zmiany zasad lub zmiany wyznawanych praktyk religijnych, podsumowujemy jedynie wiedzę i obserwacje dzisiejszej nauki opisując i interpretując zgromadzoną wiedzę. Kolejność przedstawiająca poszczególne zasady i wyniki badań nie odzwierciedla osobistych preferencji religijnych autora.
Ludzie od wieków pościli z pobudek religijnych. Dla przykładu, w religii Islamu zachowany został miesięczny post obowiązujący od wschodu do zachodu słońca (podczas świętego miesiąca Ramadan). W tym okresie, muzułmanie najczęściej jedzą jeden duży posiłek po zachodzie słońca i jeden lżejszy przed świtem, a sam post we wspomnianym okresie trwa około 12 godzin. Chrześcijańskie posty religijne – przebadane i opisane naukowo, dotyczą członków Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (Adwentystów Dnia Siódmego). Te osoby praktykują spożywanie dwóch posiłków w trakcie dnia, z których drugi jest zjadany stosunkowo wcześnie po południu ( co skutkuje wydłużeniem nocnego postu). Katolicy poszczą w trakcie Wielkiego Postu. Kiedy Wielki Post w 2020? Rozpoczyna się 26 lutego a kończy się w czwartek 9 kwietnia. Czy w tym roku zaplanujesz podjąć post? Czy miesięczne poszczenie ma pozytywny wpływ na zdrowie?
Ramadan – szczegóły dotyczące praktykowanego postu dla wspomnianej religii
Kiedy Ramadan 2020: 23 kwietnia – 23 maja
Muzułmanie, jedzą swój główny posiłek po zachodzie słońca. Pomimo badań wykazujących, że nocny posiłek jest złym wyborem i ostatni posiłek (podążając za rytmem dobowym) powinno się zjadać po południu lub wczesnym wieczorem, muzułmanie odnoszą korzyści z poszczenia w trakcie Ramadamu!
W metaanalizie z 2013 roku obejmującej wyniki 30 badań zdrowych młodych mężczyzn i kobiet odkryto, że oprócz redukcji masy ciała(!) Ramadan przyczynia się do poprawy stężenia lipidów we krwi, dodatkowo u reprezentantów obu płci spadała (w stosunku do okresu sprzed postu) zawartość „złego” cholesterolu LDL i glukozy. U kobiet, odnotowano znaczny wzrost zawartości cholesterolu HDL, zaś u mężczyzn w sposób znaczący zmniejszyła się masa ciała, oraz zawartość w krążeniu całkowitego cholesterolu oraz trójglicerydów!
W niektórych badaniach wykazano, że zmniejsza się we krwi ilość markerów zapalnych takich jak CRP,IL-6 i TNF-α a ostatnie badania wykazały, że post praktykowany przez 15–21 dni przez pacjentów z cukrzycą typu 2 prowadzi do poprawy kontroli glikemii, bowiem w krwi tych pacjentów obserwowano klinicznie istotną redukcję poziomu glikowanej hemoglobiny A1c (HbA1c).
Chrześcijanie – szczegóły dotyczące praktykowanego postu dla wspomnianej religii
Przeprowadzone badanie na grupie 448 pacjentów w szpitalu w Utah w USA wykazało, że wśród Adwentystów Dnia Siódmego (protestanci – wyznanie chrześcijańskie, przestrzeganie soboty jako dnia świętego), którzy rutynowo poszczą, są osobami o znacznie niższej masie ciała i lepszych parametrach glukozy na czczo we krwi. We wspomnianej grupie zaobserwowano mniejsze rozpowszechnienie cukrzycy [0,41; 95% CI, 0,17 do 0,99) i mniejsze występowanie zwężenia naczyń wieńcowych w badanej grupie (OR, 0,42; 95% CI, 0,21 do0,84) w porównaniu do populacji białych Amerykanów.
Adwentyści, którzy podkreślają że zdrowa dieta i styl życia są ważnym aspektem wiary, żyją około 7,3 roku dłużej niż inni biali dorośli mieszkańcy USA, co zostało przypisane przede wszystkim zdrowemu stylowi życia, w tym także zakazowi palenia, przestrzeganiu diety roślinnej i regularnym ćwiczeniom.
Adwentyści często spożywają ostatni (z dwóch codziennych posiłków) po południu, co skutkuje przedłużeniem nocnego postu. W badaniu nie określono jaka część Adwentystów je tylko dwa posiłki dziennie, jednak ci z nich którzy jedzą w ten sposób, są konsekwentni realizując taką praktykę przez całe życie.
Co o postach mówi nauka ?
Często ludzie zadają sobie pytanie dlaczego Wielki Post trwa 40 dni? Odpowiedź brzmi – bo to czas wystarczający by dostrzeć pierwsze efekty – także mateboliczne! Autorzy opracowania na którym wzoruję swój dzisiejszy artykuł, zidentyfikowali tylko cztery prace naukowe prowadzone na ludziach, które badały wpływ postu na zdrowie. Dla przykładu, dwutygodniowe badanie z udziałem 29 mężczyzn o prawidłowej wadze, w trakcie których mężczyźni pościli jedenaście godzin lub dłużej, wykazało znaczną redukcję masy ciała u poszczących! Grupa badanych którzy pościli, schudli w ciągu tych 2 tygodni średnio o 0,4 kg (co stanowiło 2,1 % ubytek wyjściowej masy ciała), reprezentanci grupy którzy nie pościli, przytyli średnio o 0,6 kg!
W kolejnych badaniach, odnotowano jeszcze większy, bo 4,1% ubytek masy ciała u osób jedzących tylko 1 popołudniowy posiłek każdego popołudnia (posiłek bez ograniczenia ilości kalorii) przez 8 tygodni. U tych osób, odnotowano także znaczną redukcję glukozy we krwi na czczo i poprawę zawartości cholesterolu LDL i HDL we krwi. Co ważne, osoby biorące udział w tym badaniu nie zgłaszały nasilenia takich niekorzystnych objawów głodzenia jak wzrost napięcia, depresji, gniewu, spadek wigoru, zmęczenie lub splątanie. Tym co doskwierało większości poddanej badaniu był poranny głód😉
„Jeść, czy nie jeść śniadania?”
Otóż uważamy iż śniadanie zdecydowanie należy jeść!
Po przeprowadzonych badaniach na grupie osób otyłych, w której wydłużano post nocny czyli nie podano śniadania w trakcie prowadzonego badania, uczestnicy skarżyli się na znacznie większe uczucie głodu w porze lunchu w zestawieniu z dniem, w którym serwowano im śniadania. U osób nie jedzących śniadań mierzono również wyższe poziomy glukozy, insuliny i acetylowanej greliny w osoczu w porównaniu do wyników uzyskanych w u nich dni, w których śniadania jedli!
Autorzy badania twierdzą, że nie zaobserwowali żadnych korzyści płynących z pomijania śniadań. Nie udokumentowano wyraźnego ubytku masy ciała, lepszej kontroli glikemii, lipidów oraz markerów stanu zapalnego w grupie pomijającej śniadania.
Annu Rev Nutr. 2017 Aug 21;37:371-393. doi: 10.1146/annurev-nutr-071816-064634. Epub 2017 Jul 17. Metabolic Effects of Intermittent Fasting.
Fot:congerdesign