ZANIM KUPISZ TEST NA SIBO PRZECZYTAJ TEN TEKST
20321
post-template-default,single,single-post,postid-20321,single-format-standard,bridge-core-3.0.1,qodef-qi--no-touch,qi-addons-for-elementor-1.5.1,qode-page-transition-enabled,ajax_fade,page_not_loaded,,qode_grid_1200,side_menu_slide_from_right,qode-content-sidebar-responsive,qode-theme-ver-28.6,qode-theme-bridge,qode_header_in_grid,wpb-js-composer js-comp-ver-6.7.0,vc_responsive,elementor-default,elementor-kit-17645

ZANIM KUPISZ TEST NA SIBO PRZECZYTAJ TEN TEKST

ZANIM KUPISZ TEST NA SIBO PRZECZYTAJ TEN TEKST

Termin SIBO przeniknął także do zwykłej kolorowej prasy stając się swoistych „chłopcem do bicia” dla wielu niepokojących symptomów ze strony układu pokarmowego. Gdy pojawiają się u kogoś problemy jelitowe jak gazy, wzdęcia, bóle czy zaparcia – to SIBO jest najbardziej oczywistym wytłumaczeniem tych przypadłości . Ale czy na 100% prawdziwym?

Chcąc uporządkować ten temat zaprezentuję Państwu opinię trzech wybitnych gastrologów – Eamonna M.M. Quigley’a, Josepha A. Murray”a i Marka Pimentela . Ci trzej dżentelmeni, będący tuzami gastrologii, opublikowali na ramach prestiżowego czasopisma Gastroenetrology  opinię ekspercką na temat SIBO ( a propos Mark Pimental opisywał tę chorobę jako jeden z pierwszych badaczy). A ponieważ sprawa jest aktualna  bo dotyczy 2020 roku,  a odbiorcami opinii są lekarze – gastrolodzy z  Americal Gastrology Association ( Amerykańskiego Towarzystwa Gastrologicznego) warto się z nią zapoznać. I mieć dystans do wyniku  pacjentów, którzy przyjdą do Was z wydrukiem  testu oddechowego. Bowiem bez diagnozy SIBO, wydanej  przez lekarza, test oddechowy nie jest wystarczającym narzędziem do potwierdzenia SIBO. Dopiero dodatkowe badanie lekarskie i test oddechowy może przybliżyć lekarza do wydania takiej diagnozy. I dopiero wtedy możemy wkroczyć z dietą/suplementacją/probiotykterapią.  O czym warto pamiętać.

Zgodnie z obecną wiedzą sam test oddechowy  nie jest wystarczającą  metodą rozpoznania SIBO. Dopiero swoiste objawy mogą to schorzenie potwierdzić lub wykluczyć.

Veto dla „dzikiej” diagnostyki SIBO

Panowie Quigley,. Murray i Pimentel stanowczo przeciwstawiają się obserwowanej od jakiegoś czasu  nadrowykruwalności SIBO , wskazując jednocześnie u kogo owe SIBO możemy rozpoznawać ( gdy jesteśmy lekarzami). Bo kolejnym, dosyć patologicznym zwyczajem stało się rozpoznawanie SIBO przez osoby do tego nieuprawnione czyli dietetyków, trenerów, fizjoterapeutów. Przy całym szacunku dla tych zawodów –  diagnostyka chorób jest domeną lekarzy. I niech tak zostanie.

Przyjrzyjmy się punkt po punkcie co zostało napisane w ekspertyzie

Defincja SIBO

Definicja SIBO jako jednostki klinicznej nie jest precyzyjna i spójna. Jest to termin ogólnie stosowany do zaburzeń klinicznych, w których symptomy kliniczne i/lub nieprawidłowości laboratoryjne są przypisywane zmianom w liczbie lub składzie bakterii w jelicie cienkim.

Historia SIBO

Początki terminu – przerost bakteryjny jelita cienkiego wywodzi się z  obserwacji przyczyny zaburzeń wchłaniania u osób z chirurgicznie wytworzonymi ślepymi pętlami, przetoką jelitową, uchyłkowatością jelita cienkiego i pseudo-drożnością jelit.

W dalszych badaniach pokazano prawdopodobny mechanizm –  bakterie gramm-ujemne ( pochodzące przypuszczalnie z jelita grubego) są zdolne do kolonizowania jelita cienkiego. Oczywiście,  bakterie jelita grubego są przystosowane do bardzo wydajnej fermentacji ( czyli wielkiego apetytu na składniki odżywcze) i kiedy trafią do jelita cienkiego nie zmieniają swoich obyczajów. Zaczynają  pełną parą fermentować występujące tu w obfitości składniki odżywcze- tworząc gazy.

Niestety bakterie z jelita grubego, w miejscu takim jak jelito cienkie, będą też okradać  gospodarza z  aminokwasów i witaminy B12,  będą prowadzić kłopotliwy w tym miejscu metabolizm kwasów żółciowych (dekoniugację kwasów żółciowych) . Będą produkować za dużo  kwasu foliowego i oczywiście będą przyczyniać się do uszkadzania błony śluzowej jelita cienkiego.

Na głównych podejrzanych odpowiedzialnych za SIBO, wytypowano bakterie – Escherichia coli,  a ponieważ po podaniu antybiotyku objawy SIBO ustępowały , ta droga leczenia została przyjęta jako skuteczna i właściwa.

Jakie są wątpliwości do tej definicji wyrażone przez ekspertów

Definicji SIBO jako jednostki klinicznej brakuje precyzji i spójności; jest to termin ogólnie stosowany w odniesieniu do niemalże wszystkich zaburzeń klinicznych, w których objawy kliniczne i/lub nieprawidłowości laboratoryjne są przypisywane zmianom w liczbie bakterii lub w składzie populacji bakteryjnej w jelicie cienkim.

U kogo lekarz może rozpoznać SIBO?

Objawy tradycyjnie związane z SIBO obejmują wzdęcia, biegunkę i ból brzucha/dyskomfort. W cięższych przypadkach może pojawić się  biegunka tłuszczowa.

U kogo można podejrzewać SIBO

Główną przeszkodą w dokładnym zdefiniowaniu SIBO jest ograniczona wiedza na temat tego, jak powinna „wyglądać” prawidłowa mikrobiota w jelicie cienkim . Wiemy,  że mikrobiota w tej części jelita charakteryzuje się dużą zmiennością składu i różni się znacznie nawet kolejnych porach dnia!

Dodatkowo, badanie mikrobioty jelita cienkiego jest bardzo trudne. Podczas gdy badanie stolca powie nam o bakteriach zamieszkujących w jelicie grubym, żeby rozpoznać jakie bakterie dominują w jelicie cienkim należałoby pobrać próbkę soku dwunastniczego. Co jest oczywiście zadaniem  trudnym i inwazyjnym, dodatkowo badaniem bardzo mało przyjemnym dla pacjenta .

Dlatego opracowano metodę pośrednią – testy oddechowe, które mają wykryć nienaturalnie  duże zagęszczenie bakterii w jelicie cienkim. Odbywa się to poprzez pomiar ich końcowego metabolitu – gazów, wydzielanych przez bakterie podczas procesu fermentacji. Testy są bardzo łatwe w zastosowaniu – pacjent na czczo pije roztwór laktulozy (lub glukozy) i co parę minut dmucha w specjalny ustnik zbierający informacje o ilości gazów wydzielanych przez bakterie. Im szybciej ( od wypicia laktulozy lub glukozy) pojawi się sygnał o zwiększonej ilości bakteryjnych gazów , tym większa pewność że jest za dużo bakterii  w miejscu gdzie powinno ich być niewiele ( w jelicie cienkim to 10 5). Bo sygnał dużej zawartości gazów w 140 min od wypicia laktulozy świadczy o tym, że ten cukier dotarł do jelita grubego i tam podlega fermentacji ( dając gazy). Ten sam sygnał w 50 minucie od wypicia roztworu nie jest prawidłowy, bo  pokazuje że laktuloza fermentowana jest za szybko ( czyli w jelicie cienkim).

I chociaż ten opis metody brzmi bardzo atrakcyjnie, to eksperci zaznaczają, że  testy oddechowe nie są dobrze zwalidowaną metodą. Dlatego  nie polecają tej metody jako samodzielnego badania potwierdzającego SIBO, postulując że dopiero w połączeniu z wnikliwym wywiadem lekarskim – wynik testu oddechowego daje większą ( ale nie 100%) pewność że mamy do czynienia z SIBO.

Dlaczego ważny jest ten drugi element diagnostyki czyli wywiad lekarski?

Dlatego, że lekarze, mogą zdiagnozować schorzenia które uprawdopodobniają SIBO wykluczając zarazem inne zaburzenia jelitowe z którymi SIBO bywa mylone.

Wymieńmy choroby i zaburzenia, które w połączeniu z wynikiem testu zwiększają prawdopodobieństwo SIBO:

Cukrzycowa neuropatia autonomiczna

Neuropatia autonomiczna

Twardzina układowa/ skleroderma

Amyloidoza

Niedoczynność tarczycy

Przewlekła rzekoma niedrożność jelit

Akromegalia

Gastropareza

Mięśniowa dystrofia miotoniczna/dystrofia mięśniowa

Przewlekłe używanie opiatów

Długotrwałe stosowanie leków hamujących motorykę  jelita

Anatomiczne nieprawidłowości w budowie jelita,  które z wynikiem terstu zwiększają prawdopodobieństwo SIBO

Jelito cienkie – uchyłkowatość

Wywołane operacją zmiany w anatomii (gastrektomia Billroth II, chirurgia bariatryczna, zespolenie koniec do boku)

Zwężenia (choroba Crohna , promieniowanie, chirurgia)

Ślepe pętle jelita

Przetoka żołądkowa lub przetoka żołądkowo-jelitowa

Zastawka jelitowo-cewkowa

Resekcja fragmentu jelita

Niedokwaśność żołądkowe (Hypochlorhydria)  spowodowana

Przez operację

Długotrwałe hamowanie wydzielania kwasu żołądkowego przez stosowanie leków

 

Niedobory immunologiczne

 

Wrodzone niedobory odporności  (np. nabyte niedobory odporności -AIDS),

Ciężkie niedożywienie

 Przyczyny wieloczynnikowe

Przewlekłe zapalenie trzustki

Celiakia

Cukrzyca

Zespół splenomegalii tropikalnej

Choroba Crohna

Mukowiscydoza

Niewydolność jelit

Promieniowanie

Enteropatia

Choroby wątroby

Schyłkowa niewydolność nerek

Starszy wiek

 

Objawy często współistniejące z  SIBO o nieznanym pochodzeniu ( etiologii)

Rosacea

Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego

Zespół niespokojnych nóg

Choroba Parkinsona

Nadżerkowe zapalenie przełyku

Otyłość olbrzymia

Zespół jelita drażliwego

 

Co zatem z tym masowym wysypem  SIBO ? Rozpoznawanym u osób bez wymienionych powyżej cech lub metod leczenia?

Prawdopodobnie mamy do czynienia  „czynnościowymi”zaburzeniami  żołądkowo-jelitowymi a  nie z SIBO.

SIBO może być mylone z zespołem  jelita nadwrażliwego – typ zaparciowy, gdzie produkcja  metanu przez bakterie jelitowe może być powiązana z zaparciami.

 

Co ciekawe najbardziej prawdopodobnymi objawami SIBO w większości przypadków są biegunka lub „gazy”, ale nie wzdęcia.

Czy można potwierdzić SIBO za pomocą innych bardziej miarodajnych markerów?

Choć niee ma wystarczających dowodów na poparcie sensowności  stosowania markerów zapalnych, takich jak kalprotektyna w kale, to  jednym ze markerów SIBO może być – podwyższony poziom folianów we krwi. Innym są niedobory  witaminy B-12, lub inne niedobory żywieniowe.

Dlaczego akurat te witaminy mogą być wskaźnikami SIBO?

W tej chorobie  kilka czynników jest odpowiedzialnych za niedobór B-12. Jest to „podkradanie” kobalaminy przez beztlenowce, złe wchłanianie witaminy z powodu jej wiązania z różnymi metabolitami bakterii, złe wchłanianie z powodu uszkodzenia błony śluzowej obejmujące miejsce wiązania kabalaminy.

W SIBO (tym prawdziwym😉 ) obserwuje się także niedobory tiaminy, nikotynamidu i witamin rozpuszczalnych w tłuszczu. Niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach pojawiają się na skutek  wyczerpania puli kwasów żółciowych. Taka sytuacja  prowadzi do  złego trawienia tłuszczu i wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i w kosekwencji niedoborów witamin rozpuszczalnych w tłuszczach ( opisano koagulopatię wywołaną przez witaminę K) . Za to obserwowana w SIBO zwiększona synteza przez bakterie kwasu foliowego może powodować zjawisko jednoczesnego wysokiego stężenia wit B9 w połączeniu z  niską zawartością wit B-12 u osób z SIBO.

 

Jak działać w terapii

Postępowanie powinno koncentrować się na identyfikacji i korekcie (jeśli to możliwe) przyczyn leżących u podstaw choroby, korekcie niedoborów żywieniowych i podawaniu antybiotyków. Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów z poważnymi zaburzeniami trawienia i wchłaniania.Terapia pozostaje w większości przypadków empiryczna, ale należy pamiętać o potencjalnym ryzyku związanym z długotrwałą antybiotykoterapią o szerokim spektrum działania.

źródło: Gastroenterology 2020;159:1526–1532