28 gru Kilka słów o witaminie A
Temat witaminy A jest bardzo powrzechny. W internecie możemy znaleźć wiele informacji o skutkach zdrowotnych niedoboru, czy nadmiaru tej witaminy. Dzisiaj chcielibyśmy ugryźć ten temat z trochę innej strony, dlatego przygotowaliśmy kilka zdań na temat degradacji, wchłaniania i jej dystrybucji w organizmie. Miłej lektury!
Witamina A (retinol), jest grupą substancji rozpuszczalnych w tłuszczach. Możemy ją odnaleźć tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak: olej, wątroba, masło, mleko, czy żółtko jaja. Dodatkowym źródłem witaminy A jest przemiana z karotenoidów (prowitam A), które znajdziemy w czerwonych i pomarańczowych warzywach. Podczas obróbki termicznej ilość witaminy A zmniejsza się o ok. 10-15%, w przypadku ekspozycji temperaturowej powyżej 100 stopni straty dochodzą nawet do 25%. Retinol jest szczególnie narażony na utlenianie, dlatego długotrwałe przechowywanie żywności w nasłonecznieniu i z dostępem do tlenu, nawet w temperaturze 10 stopni, może spowodować spadek jej zawartości w produkcie aż o 40%. W przypadku złego przechowywania tłuszczu (nośnika tej witaminy) straty dochodzą nawet do 80%. Powszechnie wiadomo, że ilość białka w produkcie w spożywanym ma wpływ na stopień przyswajania wit. A – jeśli w produkcie jest mało białka lub jest ono słabej jakości, to wchłanianie jest zmniejszone. Zmniejszeniu ulega również konwersja karotenoidów do witaminy A oraz uwalnianie witaminy z wątroby (rezerwy retinolu) i transport do krwioobiegu. Najwyższą efektywność wchłaniania gwarantuje 10% zawartość białka w pożywieniu. Spadek biodostępności wit A mogą również powodować: błonnik pokarmowy, niedobór cynku, alkohol, czy żelazo. Spożyta z pokarmem witamina A w 80% ulega wchłanianiu (jeśli nic nie zaburza procesu wchłaniania) a 20% jest wydalana z kałem, wchłanianie karotenoidów jest natomiast na poziomie ok. 30%.
Źródło: Gawęcki J. Podstawy Żywienia Człowieka 2010.