29 lis Kandydoza (grzybica) układu pokarmowego w natarciu! Fakt czy kit medialny?
W tym wpisie poznasz rodzaje i gatunki grzybów „porastających” przewód pokarmowy zdrowego człowieka. Dowiesz się także, czy grzyby powinny być wykrywane w przewodzie pokarmowym dziecka. A także jakie czynniki wpływają na zawartość grzybów w przewodzie pokarmowym u dziecka i osoby dorosłej.
Przewód pokarmowy człowieka porastają bakterie jelitowe – to już większość z nas ( a przynajmniej czytelników tego bloga ) doskonale wie. Ale oprócz bakterii ,w przewodzie pokarmowym spotkać można archeony, eukarionty oraz wirusy. Całość tego „towarzystwa” zwanego mikrobiotą jelitową bierze udział w wielu kluczowych procesach fizjologicznych ( trawi dla nas składniki pożywienia ( np. błonnik, gluten), reguluje pracę mózgu (poprzez syntezę neurotransmiterów, krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i witamin), wpływa na układ odpornościowy, reguluje tempo metabolizmu itd.). Ale czasem potrafi nieźle „dokopać” wywołując poważne problemy zdrowotne.
Wiemy, że więcej niż 98 % mikroorganizmów obecnych w jelitach to bakterie jelitowe – ale bardzo Was proszę żebyście nie nabierali się na medialny kit istnienia powszechnej i odbierającej nam zdrowie grzybicy układu pokarmowego. Bo obecność grzybów w przewodzie pokarmowym to żadna sensacja! Większość osób ma w jamie ustnej i w swoich jelitach mikroorganizmy grzybicze. Nazywamy je mykobiotą przewodu pokarmowego.
Jak sprawdzić czy mam grzybice?
Kiedy przebadamy przypadkowo zaczepionych na ulicy 40 latków, to okaże się że większość z nich jest „zagrzybiona” i …cały czas jest zdrowa.
Gdy zdecydujemy się na to żeby zrobić u siebie badanie stolca i „wyjdą” nam obecne w stolcu strzępki grzyba – nie wpadajmy w panikę.
Masz drożdżyce układu pokarmowego! To….normalne – u zdrowych ludzi dominują dwa gatunki S. cerevisiae (97,6% badanych próbek) i C. albicans (73,8% badanych próbek)
Bo najczęściej ten grzyb obecny w naszym kale jest poczciwym „ autochtonem” czyli grzybem naturalnie bytującym w przewodzie pokarmowym, bez wywoływania choroby. Po drugie pamiętajcie, że nie leczy się nigdy wyniku, tylko objawy. I to, że grzybicę leczy i diagnozuje wyłącznie lekarz – a nie np. dietetyk. Rolą dietetyką jest pomoc w ustaleniu, sprzyjającej dobrostanowi przewodu pokarmowego diety ( np. tłuszcze redukują małe przerosty mykobioty), ale nie jest leczenie grzybicy. Zdecydowanie to jest rola lekarza.
Oczywiście, patologiczny przerost mykobioty nie jest fikcją. Jest diagnozowany np. po długotrwałej antybiotykoterpii czy podczas leczenia onkologicznego. Jest to jednak stan wyjątkowy i wiążący się z objawami ze strony przewodu pokarmowego.
Grzybica przewodu pokarmowego, co powinieneś wiedzieć
Metody oparte na hodowlach pozwalają na zidentyfikowanie mniej niż 30% gatunków grzybów obecnych w jelitach człowieka. Czyli nadal nie znamy wszystkich grzybów zamieszkujących jelita.
Co ciekawe mleko matki może być rezerwuarem grzybów. W mleku mamy znajdowane są grzyby z rodzajów Malassezia, Davidiella, Sistotrema i Penicillium.
Czynniki wpływające na skład mykobioty u dorosłych
Do najczęściej wymienianych czynników u osób dorosłych należą:
wiek – w jamie ustnej zawartość grzybów przede wszystkim Candida spp rośnie wraz z wiekiem. I tak u zdrowych osób młodych w jamie ustnej grzyby wykrywa się u około 30 % osób, u osób w wieku średnim (26–59 lat)ryzyko „zagrzybienia” jamy ustnej wzrasta. Dodatni wynik obserwuje się nawet u 49,3% osób. Prawdziwe El Dorado zaczyna się u osób powyżej 60. roku życia! U Polaków powyżej 66 r.ż. Candidia stwierdza się u 52% badanych. Wśród czynników wpływających na zwiększenie liczby Candida wymienia się zmiany zachodzące w składzie śliny u osób starszych ( spadek zawartości białek o potencjale przeciwdrobnoustrojowym- transferyny, laktoferyny i wydzielniczej immunoglobuliny A (sIgA)), zmniejszenie szybkości wydzielania śliny, stosowanie protez zębowych, gorszą higienę jamy ustnej, niski przepływ śliny, obecność chorób przewlekłych i przyjmowanie niektórych leków
płeć – wyniki nie są jednoznaczne jednak większą ilość gatunków grzybów obserwuje się w kale kobiet
Co na grzybice układu pokarmowego
dieta – może mieć decydujący wpływ na mykobiom dorosłego człowieka Wyższy odsetek kolonizacji jamy ustnej przez grzyby Candida spp. obserwowano u osób słodzących ciepłe napoje, takie jak kawa i herbata oraz u osób przekraczających wskazane dzienne spożycie cukrów . Odsetek osób, u których wykrywa się ten rodzaj grzyba sięga niemal 80%!
: Pięciodniowa dieta oparta na jedzeniu tylko produktów odzwierzęcych – mięsa, jaj i serów, nasila wzrost grzybów z rodzaju Penicillium.
ypowa dieta zachodnia sprzyja kolonizacji jelita przez grzyby zanieczyszczające roślinne produkty spo-
żywcze, takich jak Fusarium graminearum (wykrywane u 88% badanych) czy Aspergillus niger (u 68% badanych).
Co redukuje wzrost mykobioty: migdały i pistacje redukują liczby grzybów z rodzaju Candida i Penicillium
Podobnie produkty pełnoziarniste.
Jak sobie pomóc?
Dla zmniejszenia ryzyka kolonizacji jamy ustnej można rekomendować probiotyk zawierający Lactobacillus plantarum 299V lub (i ) L. plantarum 931 prawie całkowicie zahamowały wzrost patogennych szczepów Candida albicans. Inne szczepy: L. rhamnosus LB21, L. paracasei F19, L. reuteri PTA 5289 i L. reuteri ATCC 55730 nie były tak skuteczne.
Postepy Hig Med Dosw (online), 2020; 74: 301-313 e-ISSN 1732-2693
Hasslöf et al. BMC Oral Health 2010, 10:18 ttp://www.biomedcentral.com/1472-6831/10/18
Photo by Jasmin Sessler on Unsplash