29 gru Jak wykreować Mistrza czyli co zyskujemy dzięki genetyce sportowej?
Determinacja z jaką sportowcy poszukują oceny predyspozycji oraz optymalizacji metod treningu jest ogromna. Co może sportowcowi dać genetyka? Poznanie własnych możliwości, wzmacnianie mocnych cech i osłabianie negatywnego wpływu złych cech. Jak?
Nutrigenomika to dziedzina nauki która zajmuję się opisywaniem wpływu składników diety na regulacje ekspresji genów oraz na stabilizację genomu .
Przykład: mamy w organizmie szereg receptorów które przekazują informacje do jądra komórkowego stymulując lub hamując syntezę jakiegoś białka. Weźmy jakiś przykład- białko znane wszystkim sportowcom: Białko wiążące hormony płciowe (SHBG). Niektóre składniki pożywienia „podkręcają „ syntezę SHBG przyczyniając się do zwiększenie ilości SHBG w krążeniu (tak działa włókno roślinne) . Inne składniki pożywienia zmniejszają odpowiedz receptorową i zmniejszają syntezę SHBG (tak działa białko w diecie). Jakie to ma znaczenie dla sportowca? SHBG reguluje ilość wolnego testosteronu. Im mniej SHBG tym więcej wolnego testosteronu w krążeniu. Czy muszę dodawać jak ważne jest szukanie nowych składników diety wpływających na syntezę SHBG?
Nutrigenetyka ma prostsze zadanie – bada to w jakim stopniu, to co mamy zapisane w naszym genomie (indywidulanej informacji genetycznej) ma wpływ na wykorzystanie danego składnika pożywienia. Jednym słowem nutrigenetyka pokazuje jak my metabolizujemy i wykorzystujemy składnik pożywienia. Bo jedno jest pewne – każdy z nas wykorzystuje je tak jak na to pozwala budowa i szybkość JEGO białek.
Przykład: jednym z najważniejszych enzymów w naszym organizmie jest Reduktaza metylenotreahydrofolianowa (MTHFR) Ten enzym, reguluje metabolizm folianów i dostępność reszt metylowych dla reakcji wyciszania genów (epigenetycznych). W rezultacie MTHFR jest jednym z najważniejszych białek determinujących większość funkcji życiowych – metabolizm homocysteiny, glutationu, hormonów kory nadnerczy, tauryny i wiele innych.
Każdy z nas ma MTHFR zbudowaną w nieco odmienny sposób – wynika to z niewielkich różnic w budowie łańcucha białkowego MTHFR. Łańcuch białkowy zbudowany jest z aminokwasów (AA) a AA mogą być w łańcuchu MTHFR ułożone w różnej kolejności . Wyobraźmy sobie to za pomocą wizualizacji – kolorowych koralików budujących łańcuch. Mamy fragment oznaczony jako muatcja 677 CT w którym u 3 różnych osób układ koralików może wyglądać następująco:
osoba 1 czerwony, czerwony, czerwony , żółty
osoba 2 czerwony, żółty czerwony, czerwony ,
osoba 3 czerwony, czerwony , zółty, czerwony ,
widzimy że układ kolorów w tym 4 koralikowym fragmencie może być różny. Dopóki dana kombinacja kolorów nie prowadzi do uszkodzenia łańcucha (uniemożliwiająca jego funkcjonowanie) dopóty MTHFR prowadzi swoją reakcję, ale z różną SZYBKOŚCIĄ. Dlatego MTHFR może mieć 3 warianty pracy u 3 różnych osób: wariant szybki (wydajny), średnio szybki lub wolny (mało wydajny).
Jakie to ma znaczenie dla sportowca? OGROMNE. W zależności od szybkości metabolizmu sportowiec wymaga różnych
dawek folianów w diecie. W wolnym wariancie MTHFR mutacji 677T standardowa ilość folianów jest za MAŁA! W tym wariancie przyjmując STANADRTOWĄ (TYPOWĄ) dawkę folianów nie pokryjemy zapotrzebowania niezbędnego do efektywnej syntezy metabolitów ważnych dla wysiłku (np. glutationu czy taryny).
Kto musi supelemtować taurynę i keidy kwas foliwy jest tosyczny, a także jak zmienić zdolności adaptacyjne mięśni szkieletowych do treningu wytrzymałościowego poprzez zwiększenie liczby mitochondriów.O tym w następnycg wpisach
Mat Am. J. Epidem 159, 423 -449, 2005 (Mutacja 677 CT MTHFR
Am. J. Hum. Genet. 64:1045–1055, 1999;