28 gru Długoterminowe stosowanie diety paleo – nie jest tak bezpieczne jak myślisz
Dieta paleo była swoistym objawieniem w dietetyce- szczególnie stosowana u osób z zaburzoną funkcją jelita ( szczególnie w zespole jelita nadwrażliwego) prowadziła często do wyraźnej poprawy samopoczucia.
Ale jak długo można stosować dietę paleo i czy każdy powinien ją wdrażać ?
Nie było wiadomo. Do teraz! Bo mamy wyniki badań obserwacyjnych, które każą nam zastanowić się nad tym kto i jak długo można te dietę BEZPIECZNIE stosować. Ale zanim, powiedzmy czym jest dieta paleo.
Dieta paleo
Dieta opiera się na założeniu, że przyczyną większości chorób cywilizacyjnych są zmiany w dostępie do żywności sposobie jej produkcji. Osoby propagujące tę dietę diety uważają, że najlepszym sposobem żywienia dla człowieka, jest dieta paleolityczna czyli dieta łowcy – zbieracza.
A to oznacza bezterminowe stosowanie diety bezzbożowej i bezmlecznej – bowiem w paleolicie ludzie nie mieli dostępu do tej żywności. Stało się to możliwe dopiero w okresie neolitu, wtedy jak się przypuszcza w diecie człowieka pojawiły się zboża – archaiczne odmiany pszenicy, jęczmień, proso, żyto, rośliny strączkowe (groch, soczewica). Potem człowiek udomowił bydło i nauczył się hodować świnie.
Czyli dieta paleo cofa nas do czasu gdy człowiek zjadał to co znalazł i upolował.
Co wobec tego można jeść na diecie paleo?
Dopuszczalne są ryby i skorupiaki, mięso dzikich zwierząt, jaja, owoce, warzywa korzeniowe i liściaste, orzechy, a także owady i larwy.
Czego jeść nie można ?
Produktów zbożowych, mleka ani produktów nabiałowych, rafinowanych cukrów, wysoko przetworzonych tłuszczów i alkoholu.
Powróćmy do pytania jak długo można stosować dietę paleo?
Nie ma wytycznych – dlatego niektórym wydaje się, że jest to dieta dla każdego i na całe życie. Ale czy tak jest w 100%? Mam ( i zawsze miałam ) wątpliwości, które teraz zostały wzmocnione o wyniki badań australijskiego zespołu prof. Amanda Devine. Z opublikowanej w zeszłym tygodniu pracy: Long‑term Paleolithic diet is associated with lower resistant starch intake, different gut microbiota composition and increased serum TMAO concentrations”. wynika jasno, że dieta może być nikożystna na dłuższą metę. Może zmieniać niekorzystnie mikrobiom jelitowy, nasilać syntezę toksycznych tlenków metlyloamin.
Te wyniki muszą ochłodzić zapał paleo entuzjastów. Trudno nie zauważyć problemu jaki udało się wykazać zespołowi badaczy. Na czym polegały badania?
W projekcie przez rok obserwowano grupę osób stosujących dietę paleo ( 44 osoby) i dietę typową dla zaleceń krajowych- dietę wszystkożernych ( 47 osób).
U badanych przez rok sprawdzano dietę ( za pomocą specjalnych pamiętników), genom bakterii jelitowych oraz krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe w kale. W krwi pacjentów badano stężenie aterogennych tlenków metyloamin ( TMAO).
W trakcie obserwacji okazało się, że wcale nie jest tak łatwo utrzymać ścisłe reguły tej diety – i tak z grupy 44 osób tych którzy ściśle przestrzegali diety paleo (SP) było 22 a pozostałe 22 osoby stosowały dietę pseudo paleo (PP).
Osoby z grupy pseudo paleo spożywały > 1 porcję dziennie zbóż i / lub nabiału.
Jaki był skład diety? Grupa wszystkożerców zjadała codziennie 38 % energii z węglowodanów ( w grupie SP i PP to było około17 % ), ilość tłuszczu w dietach różniła się znacznie – diecie typowej to było 36 % energii podczas gdy w SP o wiele więcej – 53 %, a PP – 57%. Cholesterol pokarmowy – wszystkożerni spożywali średnio 324.1 mg cholesterolu z diety dziennie, Podczas gdy SP – 708 mg/d , a PP – 685 mg/d!
Białko – wszystkożerni – 18, 49 % ( norma), SP- 23,6 % a PP – 20 % co stanowi dietę bogatobiałkową.
No i na koniec włókno- wszystożerni 29.66 g/d , SP 27, 4 g/d a PP zaledwie 20 g.
Co było nie tak po roku obserwacji?
Po pierwsze analiza PERMANOVA wykazała różnice w składzie mikroflory (P <0,05), w grupie osób z paleo w jelitach obficiej rosł gatunek Hungatella – odpowiedzialny za produkcję metyloamin. Stąd już krok do przyspieszenia syntezy promiażdżycowych tlenków – TMAO. Ich stężenie było wyższe w SP w porównaniu z PP i kontrolą (P <0,01) . Wyższe stężenie TMAO wynikało z braku włókna z produktów ziarnistych w diecie.
Wnioski Chociaż PD jest promowane w celu poprawy zdrowia jelit, wyniki wskazują na długotrwałe przestrzeganie zaleceń przyczynia się do zmiany w mikrobiocie jelitowej i zwiększonej syntezy TMAO.
Co trzeba zrobić gdy się jest na tej diecie – zadbać o włókno musi być go więcej i najlepiej pochodzącego z zairen
Kto nie powinien być na paleo- osoby z wysoką podażą TMAO w krwi.
Fot .Le CreusetCooking in Color
Literatura:
- Rozdział E Stachowskiej i inni z Dietetyka sportowa ( pod red. Frączek Barbara, Hubert Krysztofiak, Jarosław Krzywański PZWL 2019.
- European Journal of Nutrition https://doi.org/10.1007/s00394-019-02036-y