Przyczyna mogą być FODMAP, które są węglowodanami (i ich pochodnymi) fizjologicznie ulegającymi fermentacji w przewodzie pokarmowym. Fermentacja to proces, przy którym wytwarzają się gazy (np. metan), a te, gromadząc się w jelitach, powodują dyskomfort i ból.

Dlaczego to zjawisko nie dotyczy wszystkich osób?

Otóż znowu to zależy od dwóch rzeczy:

  1. indywidualnego składu bakterii w przewodzie pokarmowym;
  2. ilości FODMAP w diecie.

Fermentacja w jelitach jest zjawiskiem całkowicie fizjologicznym i pożądanym. Oczywiście tylko do pewnej skali. Jeśli fermentacja jest mocno nasilona, to może świadczyć o patologicznym przeroście bakterii fermentujących. Patologiczny przerost bakterii jest już niepożądany i w medycynie nazywany dysbiozą. Dysbiozę nasila wile czynników obecnych w diecie współczesnego człowieka. Są to zarówno pozostałości po preparatach stosowanych podczas upraw i hodowli, których śladowe ilości w pożywieniu zmieniają florę jelitową, a także konserwanty dodawane do żywności, ulepszacze, czynniki toksyczne (np. gluten), powodujące rozszczelnianie jelita oraz leki (antybiotyki, a także leki zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego, niesterolidowe leki przeciwzapalne). Może to być poczciwy ksylitol czy składniki gumy do żucia.

Jak do tego ma się gluten? Gluten nie jest czynnikiem powodującym dobrostan w przewodzie pokarmowym. Jego produkty trawienia (np.gliadyna) bezpośrednio biorą udział w powstawaniu zjawiska rozszczelnienia i przeciekania jelita (o tym wkrótce napiszę).

Wróćmy do FODMAP. Jeśli osoba z dysbiozą i nieszczelnymi jelitami (czyli dosyć typowy opis osoby o późno zdiagnozowanej  celiakii bądź nadwrażliwości na gluten) ma w diecie dużo „śmieciowego” jedzenia, to jest to równoznaczne z dużą ilością FODMAP w pożywieniu. Dla osób z wrażliwych na gluten to katastrofa.

Źle pracujące jelita są tylko częściowo leczone brakiem glutenu. Samo wycofanie glutenu z diety nie rozwiąże problemu przecieku jelit ani dysbiozy, dlatego ważne jest wielokierunkowe działanie, no i oczywiście kontrola ilości FODMAP w pożywieniu – ich źródła podam wkrótce.

Źródło: Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2014 Nov;17(6):605-9. doi: 10.1097/MCO.0000000000000116.

fot .By Abellman (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons

autyzm chudnięcie depresja epigenom epigenetyka dieta dydpepsja foliany FTO genetyka genom gluten indywidualizacja jelita kwas foliowy mikroflora  MTHFR neurodegeneracyjne nowotwory nutrigenetyka  nutrigenomika odchudzanie  rak  SIBO sportowiec żywienie