29 lis Czy można się zarazić koronawirusem SARS -CoV-19 przez żywność ?
W tym wpisie poznasz stanowisko Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dotyczące żywności jako źródła potencjalnego zakażenia. Poznasz procedury bezpiecznego przygotowania żywności oraz poprawnego dbania o miejsce, w którym gotujesz.
Pewnie wielu z Was oglądało (w mediach społecznościowych) zdjęcia osób, które „obmacują” pieczywo w supermarketach, po czym wybierają ze stosu „przebadanych” w ten sposób bułek jedną czy dwie sztuki. Czy ta praktyka może być niebezpieczna i zwiększać ryzyko zakażenia SARS -CoV-19? Czy żywność może być źródłem transmisji koronawirusa ?
Mamy stanowisko Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 9 marca, w którym komisja oświadcza, że nie ma dowodów na to, że żywność może być źródłem zakażenia lub nośnikiem wirusa SARS -CoV-19.
Pani doktor Marta Hugas, która jest głównym badaczem w EFSA, powiedziała: „Doświadczenia z poprzednich epidemii pokrewnych koronawirusów, takich jak koronawirus Ostrego zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS-CoV) czy Ludzkiego koronawirusa bliskowschodniego zespołu oddechowego – (MERS-CoV), pokazują, że nie nastąpiło przeniesienie wirusów poprzez spożycie pokarmu. W tej chwili nie ma dowodów wskazujących, że obecny koronawirus różni się pod tym względem od swoich poprzedników.
Czy to oznacza, że nie musimy zwracać uwagi na to jak przygotowywana i przechowywana jest żywność?
Oczywiście musimy ! To bardzo ważne, tym bardziej że początek epidemii był prawdopodobnie spowodowany przez zjedzenie niedogotowanego mięsa łuskowca (gatunku będącego rezerwuarem różnych wirusów).
Teraz, bardziej niż kiedykolwiek należy przestrzegać zasad higienicznego przygotowywania posiłków – gdy gotujemy dla siebie, swoich bliskich, a także gdy gotujemy dla osób potrzebujących (w szpitalach, korkach na granicy). Pamiętajmy, że zawodowi kucharze, czy osoby pracujące przy produkcji żywności muszą mieć stosowne dokumenty wykluczające nosicielstwo niebezpiecznych bakterii (np.Salmonelli). A wielu z nas takich badań nie ma. Dlatego wydaje mi się, że dobrym pomysłem są zbiórki pieniędzy na przygotowanie jedzenia przez zawodowych kucharzy. W ten sposób możemy dać pracę bezrobotnym chwilowo przedsiębiorcom (kucharzom, resteuratorom) oraz co dla nas ważne- osobom, którym chcemy pomóc.
Teraz przeanalizujmy zasady prawidłowej higieny podczas przygotowywania posiłków.
1. Jak robić bezpieczne zakupy?
Wirus przenosi się bezpośrednio na otoczenie metodą kropelkową a także jak wykazują ostanie badania także przez kał i mocz. Wróćmy do naszego pierwszego zdania. Można sobie wyobrazić kogoś kto kichnął na dłoń a potem dziarsko „obmacuje” bułeczki w sklepie? Albo wyszedł z toalety i bez mycia rąk pomaszerował na zakupy. To niestety scenariusz dość prawdopodobny, dlatego kupujcie pieczywo i inne produkty tylko w miejscu, gdzie nie mają do niego bezpośredniego dostępu inni kupujący (świetnie sprawdzają się teraz małe sklepy/piekarnie gdzie pieczywo /wędliny/sery podaje personel) lub pieczywo /wędliny/sery/wyroby cukiernicze zapakowane w folię.
2. Co robić przed rozpoczęciem przygotowywania posiłku?
Jednym podstawowych zaleceń WHO zabezpieczających nas przed przenoszeniem wirusa jest dokładne mycie dłoni.
Robimy to zawsze:
a)przed kontaktem z żywnością, nawet gdy zamierzacie ją poddać obróbce cieplnej (gotować, piec, smażyć). To samo, gdy wstawicie już mięso do pieczenia (czy gotowania). Należy zmyć resztki surowego mięsa z dłoni wodą z detergentem. To samo po zakończeniu pracy żywnością surową, nieprzetworzoną;
b) Kiedy, wyniesiecie śmieci czy zakończycie czyszczenie powierzchni kuchennych (blatów, stołów)
c) Po skorzystaniu z toalety (tak, tak dla wielu Polaków to nadal nie jest oczywiste);
d) Kiedy, kaszleliście, kichaliście czy wydmuchaliście nos;
Jak długo powinniśmy myć ręce? Bądźmy jak ćwierć -chirurg myjmy ręce przez 0,5 do 1 minuty ( to tyle co dwukrotnie zaśpiewane „Sto lat”). Czym ? Wystarczy zwykłe mydło i ciepła woda.
3. Jak sprzątać kuchnię?
Niestety możemy „złapać” wirusa – poprzez kontakt naszych rąk (a potem twarzy) z powierzchniami, na których znajdują się wyschnięte wydzieliny osoby zainfekowanej. Na takich powierzchniach wirus może przetrwać kilka godzin. Można się go pozbyć, za pomocą zwykłych środków czystości stosowanych w gospodarstwie domowym (detergenty do mycia naczyń, płyny do mycia okien itd.). Wystarczy częste przecieranie blatów, stołu za pomocą papieru nasączonego wodą z detergentem.
4. Czy można się zainfekować przez używanie wspólnych naczyń, sztućców?
Udowodniono, że koronawirusysą „zabijane” przez substancje rozpuszczające tłuszcz, takie jak alkohole lub środki powierzchniowo czynne, które są zawarte w mydłach i detergentach do zmywania naczyń. Chociaż nie są jeszcze dostępne dane dla SARS-CoV-2, jest wysoce prawdopodobne, że wszystkie związki myjące uszkadzają powierzchnię wirusa i powodują, że wirus jest nieaktywny. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy naczynia są myte i suszone w zmywarce do naczyń w temperaturze 60 stopni Celsjusza lub wyższej. Dlatego teraz naczynia, sztućce i deski należy myć z wyparzaniem.
5. Czy konieczne są jakieś specjalne środki ostrożności dla mycia naczyń lub sztućców osób starszych?
Nie ma. Obowiązują te same zasady jak dla osób młodszych. Mycie w temp powyżej 60 st C z użyciem detergentów.
6. Kiedy mamy w domu osobę chorą na COVID 19 co z naczyniami i sztućcami?
Chory musi używać osobnych naczyń i sztućców. Trzeba je myć i wyparzać w temp powyżej 60 st C, z użyciem detergentów.
7. Jak teraz przyrządzać posiłki: na surowo czy al. dente czy porządnie ugotowane ?
Zdecydowanie teraz dobrze sprawdzi się dobrze ugotowane. Koronawirus jest łatwy do zniszczenia w wysokiej temperaturze (ginie w temp. powyżej 55-60 st C). Ale potrzebujemy czasu na pozbycie się wirusa. Dlatego surowe mięso należy poddawać długiej obróbce cieplnej (gotować, piec) w temperaturze minimum 60 st C ( dla każdego oczywiste jest, że do tego celu wykorzystujemy wyższe temperatury) przez minimum 30 minut . Taka obróbka cieplna eliminuje zanieczyszczenie mikrobiologiczne, w tym również SARS COV-2.
Warzywa i owoce należy starannie myć także wodą z detergentem i przelać gorącą wodą. Dobrze jeść w formie ugotowanej. Kiedy chcemy przygotować surówkę, warzywa myjemy detergentem z wodą, potem wodą z octem, na koniec starannie płuczemy.
8. Czy można zarazić się wirusem SARS-CoV 2 jedząc żywność mrożoną?
Poprzednie koronawirusy SARS i MERS są odporne na zimno i mogą pozostawać w dobrej formie (czyli stanowić źródło zakażenia)w temperaturze minus 20 stopni Celsjusza przez okres do 2 lat. Jednak nie ma dowodów na możliwość infekcji SARS-CoV-2 poprzez spożywanie mrożonej żywności. I raczej nie jest to prawdopodobne bo mrożonkę musiałaby przygotować osoba chora na COVID 19. A wirus jest nowy.
9. Mam w domu osobę chorą a nie mam żadnego silnego płynu dezynfekcyjnego, co robić?
Wystarczy 70 % etanol (do przecierania klamek, poręczy). Innym silnym skutecznym środkiem dedykowanym placówkom służby zdrowia jest wybielacz ( np. Ace).
Jego aktywny składnik – podchloryn sodu skutecznie zabija bakterie, grzyby i wirusy ( wtym wirus grypy). Rozcieńczony domowy wybielacz ( zwykle to 5% podchloryn sodu) dezynfekuje powierzchnie w ciągu 10–60 minut. Jeśli macie w domu osobę chorą czy jesteście poddani kwarantannie warto zastosować takie odkażanie w łazienkach.
Jak przygotować roztwór wybielaczado dezynfekcji – zaleca się rozcieńczenie 1: 100.
Użyj 1 części wybielacza na 99 części zimnej wody z kranu (rozcieńczenie 1: 100).
Dostosuj odpowiednio stosunek wybielacza do wody, aby osiągnąć odpowiednie stężenie podchlorynu sodu. Na przykład w przypadku preparatów bielących zawierających 2,5% podchlorynu sodu należy użyć dwa razy więcej wybielacza (tj. 2 części wybielacza na 98 części wody).
Na podstawie:
https://www.efsa.europa.eu/en/news/coronavirus-no-evidence-food-source-or-transmission-route
https://gis.gov.pl/aktualnosci/qa-dotyczace-zywnosci-i-koronawirusa/
https://www.bfr.bund.de/en/can_the_new_type_of_coronavirus_be_transmitted_via_food_and_toys_-244090.html
Infection Prevention and Control of Epidemic- and Pandemic-Prone Acute Respiratory Infections in Health Care.